ေလာဘအေၾကာင္း

လုိခ်င္မူသေဘာသည္ ေလာဘတည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ “ေလာဘသေဘာ လုိခ်င္ေဟာ“ဟု ဆုိခဲ့သည္။ “လုိခ်င္” ဆုိေသာ္လည္း ကာမဂုဏ္ဆုိင္ရာ လုိခ်င္မူမ်ိဳးကိုသာ ေလာဘဟု ဆုိသည္။ နိဗၺာန္ကို လုိခ်င္မူ၊ တရားကို လိုခ်င္မူ၊ စာေပတတ္ခ်င္မူ၊ ဆင္းရဲသူမ်ားကိုေပးကမ္းလို၍ ပစၥည္းဥစၥာကို လုိခ်င္မူ စေသာ ေကာင္းေသာအရာ၌ လိုခ်င္မူမ်ိဳးကား ေလာဘမဟုတ္။ေနာက္၌ၿပမည့္ ဆႏၵသေဘာသာ ျဖစ္ေပသည္။

ေလာဘ၏ အျခားနာမည္မ်ား

ဤေလာဘကို “ေပမ” ဟုလည္းေကာင္း၊ “တဏွာ”ဟုလည္းေကာင္း၊ “ရာဂ”ဟုလည္းေကာင္း၊ “သမုဒယ”ဟုလည္းေကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး နာမည္တပ္၍ ေျပာဆုိသံုးႏူန္္းၾက၏။ ေပမ ဟူေသာ အမည္ကို သားသမီး ေမာင္ႏွမ ညီအစ္ကို သမီးခင္ပြန္း စေသာ အိမ္သူ အိမ္သားခ်င္း ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း ခ်စ္ခင္မူႏွင့္ ေဆြလုိမ်ိဳးလုိ ခ်စ္ခင္မူတို႔ သံုးႏူန္းၾကရသည္။ ေပမ-ဟူေသာ စကား၌ “ခ်စ္ခင္ျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏။ ဤခ်စ္ျခင္းမ်ိဳးကိုပင္ “သံေယာဇဥ္”ဟုလည္း တစ္မ်ိဳး ေခၚၾကေသး၏။ သံေယာဇဥ္ဟူေသာ စကား၌ “ၾကိဳး”ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။ ၾကိဳးျဖင့္ ခ်ည္ေႏွာင္ထားသကဲ့သို႔ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ကို မခြဲႏုိင္ မခြာရက္ႏုိင္ေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္းဟု ဆုိလုိသည္။

အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕ ဤငါးပါးကို လူအမ်ားတုိ႔ လုိလားအပ္ေသာေၾကာင့္ “ကာမဂုဏ္ငါးပါး”ဟုေခၚ၏။ (ကာမ=လုိလားအပ္ေသာ + ဂုဏ=အေႏွာင္အဖြဲ႕) ထမင္းဆာ ေရငတ္သကဲ့သို႔ ထုိကာမဂုဏ္အာရုံမ်ားကို သာမန္ လုိခ်င္ရုံသာမကဘဲ ကတ္ကတ္သတ္သတ္ ငတ္ျခငး္ကို “တဏွာ”ဟု သံုးစြဲရုံသာမက၊ မိန္းမေယာက္်ား တစ္ဦးဦး၌ မရမက တြယ္ကပ္ေနသူကို “တဏွာရူး”ဟုလည္း ေခၚၾကေလသည္။ တဏွာဟူေသာ စကား၌ “တပ္မက္ျခင္း၊ ငတ္ျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရ၏။ ထုိကာမဂုဏ္ အာရုံငါးပါးတုိ႔တြင္ အေတြ႕အာရုံ “ေမထုန္မူ”ကို အလြန္လိုလားရာ၌ “ရာဂ”ဟု သံုးစြဲၾကျပန္သည္။ ရာဂဟူေသာ စကား၌ “ျငိမ္ကပ္ျခင္း၊ စြဲလမ္းျခင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရျပန္သည္။ (ရာဂ=အ၀တ္ကို ဆုိးရည္ျဖင့္ဆုိးေသာအခါ စြဲကပ္သကဲ့သို႔ တစ္ေယာက္အေပၚ၌ စြဲလမ္းေနေသာ ေလာဘ) (ဤကား စာသံုးမဟုတ္၊ ေလာကသံုး ကိုလုိက္၍ ခြဲျခင္းတည္း)

သစၥာေလးပါး ခြဲျခားခန္း၌ကား ဤေလာဘကို “သမုဒယ”ဟု သံုးႏူန္းျပန္သည္။ သမုဒယ ဟူေသာစကား၌ “ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္း ဒုကၡေလာင္း”ဟု အဓိပၸာယ္ရျပန္၏။ ျပခဲ့ေသာ ေပမ၊ တဏွာ၊ ရာဂ ဟုေခၚဆုိရသည့္ ေလာဘမကင္းႏုိင္ေသာေၾကာင့္သာ သံသရာ၌ ဆင္းရဲဒုကၡႏွင့္ ယွဥ္တြဲ၍ တ၀ဲလည္လည္ေနၾကရသည္။ ယခုအခါ သူသူငါးငါ ေတြ႕ေနက်ျဖစ္ေသာ ဒုကၡၾကီးငယ္ အသြယ္သြယ္သည္ ဤတဏွာေလာဘ သမုဒယေၾကာင့္သာ ဒုကၡျဖစ္ရကား “ေလာဘၾကီးလွ်င္ ဒုကၡၾကီး၏။ ေလာဘငယ္လွ်င္ ဒုကၡငယ္၏။ ေလာဘမရွိလွ်င္ စိတ္ကို ေလာဘစိတ္၊ တဏွာစိတ္၊ သံေယာဇဥ္စိတ္ဟုေခၚ၍ လူကိုလည္း “ေလာဘၾကီးသူ၊ တဏွာၾကီးသူ၊ ရာဂၾကီးသူ၊ သံေယာဇဥ္အားၾကီးသူ”ဟု ေခၚေ၀ၚရေလသည္။

တဏွာေလာဘ ေနာက္မဆုတ္ပံု

ဤတဏွာေပမ သမုဒယ သံေယာဇဥ္ဟု ေခၚရေသာ လာဘသည္ တရားသျဖင့္ မထိန္းႏုိင္ဘဲ သူ႔အလုိဆႏၵအတုိင္းသာ ဦးစားေပးလုိက္ပါမူ မည္သည့္အခါမွ ေနာက္ဆုတ္မည္ မဟုတ္။ ႏြားကေလး၏ ေပါက္ခါစ ဦးခ်ိဳသည္ ၾကီးေလ ရွည္ေလ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ပဋိသေႏၶကပင္ မ်ိဳးေစ့ပါလာခဲ့ေသာ ဤတဏွာေလာဘသည္လည္း အရြယ္ၾကီးေလ ေလာဘၾကီးေလပင္ ျဖစ္၏။ ထုိကဲ့သို႔ ေလာဘကို မတားဆီးႏုိင္သူ ဇရာအိုၾကီးတုိ႔အတြက္ “ေယာင္ၾကီးလွ်င္ငိုက္၊ လူၾကီးလွ်င္မုိက္”ဟု ေျပာစမွတ္ျပဳၾကသည္။

ဆားငန္ေရေသာက္

ဖြားျမင္သည္ကစ၍ မိဘခ်စ္ရ၊ ေဆြမ်ိဳးဉာတိခ်စ္ရႏွင့္ ခ်စ္လက္စတီထြင္ကာ အေတာ္ၾကာလွ်င္ ကစားေဖာ္ခ်င္းခ်စ္ရ၊ မိတ္ေဆြခ်င္းခ်စ္ရ စသည္ျဖင့္ ၀မ္းတြင္းပါ ဓမၼတာတရားက အခ်စ္ကို လမ္းျပေနေသာေၾကာင့္ ေရငတ္ငတ္ရွိ၍ ဆားငန္ေရကို ေသာက္လုိက္ရာ ေသာက္ျပီးခါမွ သာ၍ငတ္၊ ငတ္သည့္အတြက္ ထပ္၍ေသာက္၊ ေသာက္ေလငတ္ေလ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ကာမဂုဏ္ အာရုံေတြကို ငတ္ငတ္ရွိ၍ လုိက္စားခါမွ သာ၍ငတ္ျပီးလွ်င္ အျပစ္မျမင္ႏုိင္ဘဲ ခ်စ္ပင္လယ္ထဲ၌ ၀ဲလွည့္၍ ေနၾကရေလေတာ့သည္။

“အခ်စ္အခ်စ္၊ ခ်စ္တုိင္းခ်စ္၍၊ ခ်စ္ေလခ်စ္ေလ၊ ခ်စ္မေျပတည္း၊ ဆားငန္ေရေနာက္၊ ငတ္တုိင္းေသာက္က၊ ေသာက္ေလေသာက္ေလ၊ ငတ္မေျပသို႔၊ ေပမအရာ၊ တဏွာဖြဲ႕ရစ္၊ ထုိအခ်စ္လည္း၊ အျပစ္မျမင္၊ အဆင္ျခင္ဘဲ၊ ခ်စ္လွ်င္ေပ်ာ္ႏုိး၊ ခ်စ္စပ်ိဳးသည္၊ ခ်စ္ရုိး ခ်စ္စဥ္ ခ်စ္လမ္းတည္း။ (ေရွးပညာရွိပ်ိဳ႕)

ေလာဘသက္သက္အပါယ္ခ်ပံု

ေလာဘသည္ ကုသိုလ္ အေထာက္အပံ့မရဘဲ သူ႔ခ်ည္းသက္သက္ စဥ္းစားလွ်င္ ေသးငယ္ေသာ ေလာဘပင္ အပါယ္ခ်ႏုိင္၏။ ဥပမာ - ေက်ာက္ခဲမွန္လွ်င္ အငယ္ဆံုး ေက်ာက္မူန္႔ကေလးသည္ပင္ ေရမွာနစ္ရသကဲ့သို႔တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စုေတခါနီး၌ သမီးခင္ပြန္းအေပၚ စြဲလန္းမူ၊ သမီးသားႏွင့္ စီးပြားဥစၥာ တစ္စံုတစ္ရာကို စြဲလမ္းမူေၾကာင့္ ျပိတၱာျဖစ္ရသူေတြ မ်ားေလသည္။ ငါတုိ႔ဘုရား လက္ထက္ေတာ္၌ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကား သကၤန္းသစ္ကေလးကို စြဲလမ္းသြားသည့္အတြက္ သကၤန္မွာလာ၍ သန္းျဖစ္ရေလသည္။ ၇-ရက္လည္မွ သန္းဘ၀က ကြ်တ္လြတ္သတဲ့။

ကုသိုလ္အကူအညီရလွ်င္ အပါယ္မခ်ပံု

တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ ခ်စ္ခင္မူေခၚ တဏွာေပမ ျဖစ္ေနၾကေသာ္လည္း ကုသိုလ္ေကာင္းမူ အကူအညီရလွ်င္ အပါယ္သို႔ မခ်ႏုိင္ေခ်။ ဥပမာ-ေက်ာက္ခဲသည္ သူ႔ခ်ည္းသက္သက္ဆုိလွ်င္ ေရ၌ နစ္ေသာ္လည္း ေလွအကူအညီရလွ်င္ ေရမနစ္ဘဲ ေလွ၏အလိုက် ေလွေပၚမွာ ပါရသကဲ့သို႔တည္း။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဇာတ္၀တၳဳတုိ႔၌ တဏွာေပမ မကင္းသူခ်င္းရင္းႏွီးစြာ အက်ိဳးေပးလ်က္ ပါရမီျဖည့္ဖက္မ်ား ျဖစ္ၾကေလသည္။

ဆံုးျဖတ္ခ်က္

ျပခဲ့ျပီးေသာ ဇာတ္လမ္းတြင္ ပါ၀င္ေသာ အရွင္တုိ႔ကား စင္စစ္သူေတာ္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ သူေတာ္ေကာင္းႏွင့္ အဆင့္ဆင့္ ေပါင္းလုိျခင္းမွာ တမင္တကာ ဆုေတာင္းရေသာ ကုသိုလ္ဆႏၵေကာင္းေပတည္း။ ထုိအရွင္တုိ႔သည္ ပါရမီကို ၾကိဳးစားေနေသာ သီလရွိသူမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကသည္။ က်မ္းဂန္တုိ႔၌ “သီလရွိသူမွာ ေတာင့္တတုိင္း ျပည့္စံုနုိင္သည္။ ဆႏၵရွိလွ်င္ ဘယ္အရာမဆို ျပီးစီးႏုိင္သည္”ဟု အဆုိရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိအရွင္တုိ႔၌ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ မကြဲကြာေအာင္ တြယ္တာေသာ တဏွာေပမ ရွိၾကမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၾကီးမားေသာ ကုသိုလ္ဆႏၵေၾကာင့္ အေလာင္းအလ်ာတုိ႔ အလုိက်ေအာင္ ျပဳသမွ် ကုသိုလ္ကံေတြက တြဲဖက္၍ စီမံသျဖင့္ ဥမကြဲသိုက္မကြာ ပါရမီျဖည့္ဖက္မ်ား ျဖစ္ၾကရေပသည္။

ဣဇၥ်တိ ဘိကၡေ၀ သီလ၀ေတာ ေစေတာပဏိဓိ ၀ိသုဒၶတၱာ = ရဟန္းမ်ားတုိ႔ - သီလရွိသူမွာ (သူ၏ ေတာင့္တမူက စင္ၾကယ္သည့္ အတြက္) စိတ္ေတာင့္တတုိင္း ျပည့္စံုႏုိင္သည္။(ပါဠိေတာ္)

နကုလပိတာနွင့္ နကုလမာတာ

ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါ၀ယ္ “နကုလပိတာ”ဟုထင္ရွားေသာ သူၾကြယ္ႏွင့္ “နကုလမာတာ”ေခၚ သူၾကြယ္ကေတာ္တုိ႔သည္ ေရွးေရွးဘ၀မ်ားစြာကပင္ မကြဲမကြာ ျဖစ္လာၾက၍ ယခုဘ၀၌ ဘုရားရွင္ကို ပထမဆံုး ဖူးျမင္ရသည့္ အခ်ိန္ကပင္ ေသာတာပန္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကေလသည္။ ထုိဇနီးေမာင္ႏွံ ၂-ဦးလံုးပင္ ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာက ဘုရားအေလာင္း၏ မိဘမ်ားအျဖစ္ ဦးၾကီး၊ မိၾကီး၊ ဦးေလး၊ ေဒၚေလး အျဖစ္ျဖင့္ အတူေနခဲ့ၾကရေသာေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ကိုသားအသြင္ခ်စ္ခင္ကာ လြန္စြာအကြ်မ္း၀င္ၾကရကား ေလွ်ာက္လုိရာကို ျခြင္းခ်က္မရွိ ေလွ်ာက္ေလ့ရွိၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အခါတစ္ပါး၌ သူၾကြယ္က ေလွ်ာက္သည္မွာ -----

“တပည့္ေတာ္သည္ နကုလမာတာကို ငယ္ရြယ္စဥ္ကပင္ သိမ္းပိုက္ခဲ့ပါသည္။ သူ႔ကို သိမး္ပိုက္ခဲ့ေသာအခါမွစ၍ အျခားတစ္ေယာက္ကို ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ မဆုိထားဘိ စိတ္ႏွင့္မွ် မျပစ္မွားမိပါ။ နကုလမာတာကို ယခုဘ၀မွာလည္း အျမဲၾကည့္ေနခ်င္၊ သံသရာမွာလည္း အျမဲျမင္လုိပါသည္”

ထုိစကားကို နကုလမာတာ ၾကားလွ်င္ အားက်မခံ သူ႔စိတ္ရင္းကို ေလွ်ာက္သည္မွာ ----

“တပည့္ေတာ္မသည္ ငယ္ရြယ္စဥ္အခါကပင္ နကုလပိတာ၏ အိမ္သို႔ လုိက္ပါခဲ့ရပါသည္။ ထုိအခါမွစ၍ အျခားသူကို စိတ္မွ်မကူးမိပါ။ နကုလပိတာကို ယခုဘ၀မွာလည္း အျမဲၾကည့္ေနခ်င္ သံသရာမွာလည္း အျမဲေတြ႕ျမင္လုိပါသည္”

ထုိ သမီးခင္ပြန္း ၂-ဦးတုိ႔၏ စကားကို ဘုရားရွင္က ျပန္၍ မိန္႔ေတာ္မူသည္မွာ -----

“ယခုဘ၀၌ စိတ္တူသေဘာတူ ၾကည္ျဖဴၾကေသာ သမီးခင္ပြန္းတုိ႔သည္ ေနာက္ေနာင္ဘ၀၌ မကြဲမကြာ ျဖစ္လုိၾကလွ်င္ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ သဒၶါ၊ သီလ၊ စာဂ၊ ပညာတုိ႔ အရာရာ တူေစၾကရမည္”

အိမ့္ရွင္က သဒၶါတရား ေကာင္းသကဲ့သို႔ အိမ္သူကလည္း သဒၶါတရား ေကာင္းရမည္။ အိမ့္ရွင္က သီလစင္ၾကယ္သကဲ့သို႔ အိမ္သူကလည္း သိလစင္ၾကယ္ေစရမည္။ တစ္ေယာက္ေယာက္က စြန္႕ၾကံေပးကမ္း လွဴဒါန္းလိုလွ်င္ မတားျမစ္ရ၊ “မယ္ကလွဴမူ ေမာင္ၾကည္ျဖဴ၊ ေမာင္ကလွဴဒါန္း မယ္ရႊင္လန္း” ျဖစ္ေစရမည္။ အသိအလိမၼာ ဉာဏ္ပညာခ်င္းလည္း အရာရာတူေစရမည္ဟု ေဟာေတာ္မူလုိရင္းျဖစ္၏။ ဤအဓိပၸာယ္ကို ရည္ရြယ္၍ ပဥၥာ၀ုဓပ်ိဳ႕၌ - ----

“လူ႔ေျမရပ္ခြင္၊ အိမ့္ရွင္အိမ္သူ၊ ျမတ္ရည္တူလ်က္၊ ဆုယူညီမွ် လွဴဒါနႏွင့္၊ သီလမယိုင္၊ သဒၶါျပိဳင္မူ၊ ဘုန္းလူိင္ေက်ာ္ၾကား၊ မုိးနတ္သားႏွင့္၊ ေဆြ၀ါအနီး၊ နတ္သမီးသို႔၊ ေကာင္းခ်ီးအံ့ရာ၊ စုမိရွာလ်က္၊ သံသာေနာင္လည္း၊ ခ်စ္စည္မေျပ၊ ရွည္ၾကာေလ၏။” ဟူသတည္း။

၀တၳဳမွတ္ခ်က္

ဤ၀တၳဳ၌ ေသာတာပန္ ျဖစ္ျပီးေသာ ဇနီးေမာင္ႏွံတုိ႔ အျပန္အလွန္ခ်စ္ခင္ၾကပံုကို ပထမစဥ္းစားသင့္၏။ ထုိကဲ့သို႔ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ခ်စ္ခင္ၾကသည့္အတြက္ မိမိတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းမွလဲ၍ အျခားသူႏွင့္ ေဖာက္ျပားဖုိ႔ရန္ စိတ္မွ်မၾကံမိၾက။ ထုိမွ်ေလာက္ စိတ္ထားစင္ၾကယ္ၾကသျဖင့္လည္း ပိုမုိ၍ျမတ္ႏုိးကာ တစ္သံသရာလံုး မခြဲမခြာလိုဘဲ အျမဲေတြ႕ျမင္လုိၾကေပသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေတြ႕ျမင္လိုၾကရာ၌ ေလာဘအရင္းခံေသာ ဆႏၵပင္ ျဖစ္လင့္ကစား ထုိသူေတာ္စင္တုိ႔၏ တဏွာေပမေလာဘသည္ သူတို႔ခ်င္း မကြဲကြာေအာင္ ခ်ည္ေႏွာင္ျပီးလွ်င္ ျပဳျပဳသမွ် ကုသိုလ္အေပါင္းက ေကာင္းျမတ္ရာသို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးလိမ့္သတည္း။

အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ ကိုယ္က်င့္အဘိဓမၼာစာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပေပးထားပါသည္။